Gần đây, trong forum Sharktank, Do Bui, Thinkzone Venture đã phát biểu hẳn hoi rằng Thinkzone không muốn đầu tư cho các founder khởi nghiệp lần đầu, vì họ thường có xu hướng “tin một cách mù quáng” vào sản phẩm/giải pháp của họ.

Chỉ khi thất bại, thậm chí nhiều lần, các founder mới dần nhận ra ý tưởng của họ chỉ là điểm xuất phát, chúng cần kiểm chứng và thay đổi liên tục trước khi tìm ra 1 điểm Product-Market Fit.

Nguyên nhân chính là do cách tư duy. Người làm phát triển sản phẩm, cũng giống như rất nhiều người khác, thường gặp phải rất nhiều thiên kiến (bias).

Mình ví dụ 2 loại bias phổ biến: Confirmation bias và Commitment bias

….

Confirmation bias:

“Con người có xu hướng tìm kiếm các thông tin nhằm xác nhận niềm tin của họ, và bỏ qua/xem nhẹ các thông tin phản đối”

Khi có 1 ý tưởng về tính năng hay sản phẩm mới, người nghĩ ra nó thường hay đi tìm bằng chứng để chứng minh là ý tưởng này khả thi. Họ sẽ luôn có xu hướng lạc quan hơn so với nhà đầu tư khi đánh giá về tiềm năng/quy mô của thị trường, mức độ sẵn sàng chi trả của khách hàng.

Họ có xu hướng lấy ví dụ về các mô hình tương tự thành công thay vì lấy ra các ví dụ tương tự nhưng thất bại.

….

Commitment bias

“Càng dành nhiều thời gian cho một điều gì, bạn càng có xu hướng tin vào điều đó”

Khi chúng ta thực hành 1 điều gì đó từ bé, ví dụ như tập quán tôn giáo, văn hóa, chúng ta sẽ dần dần mặc nhiên tin điều đó là đúng, và tìm cách bảo vệ niềm tin đó. Điều này đảm bảo tính nhất quán trong hành vi của chúng ta, dù chúng ta vẫn luôn phải chịu nhiều đau khổ từ các thói quen, hay quan điểm đó.

Vậy nên, các founder, các PM, sẽ rất khó để từ bỏ ý tưởng của họ, dù có rất nhiều dấu hiệu và dữ liệu chỉ ra tính rủi ro của chúng.